Tunapoendelea kufurahia kipindi hiki cha likizo pamoja na watoto wetu, ni muhimu kuelewa kuwa msimu huu wa sherehe pia huleta changamoto zinazoweza kuhatarisha usalama na ustawi wa watoto wetu. 

Furaha ya msimu wa sikukuu inaweza kugeuka kuwa changamoto ikiwa hatua za uangalizi hazitachukuliwa kwa umakini.

Katika kipindi hiki, watoto hutumia muda mwingi wakicheza, kusafiri, au kushiriki katika matembezi na familia. Ingawa haya ni mambo mazuri, yanaweza pia kuwa chanzo cha hatari kama vile ajali, kupotea kwa watoto, au hata ukatili na unyanyasaji. 

Kwa sababu hiyo, ni jukumu la wazazi, walezi, na jamii kwa ujumla kuimarisha ulinzi wa watoto ili kuhakikisha wanasherehekea kwa furaha, salama na amani.

Kuna changamoto nyingi zinazoweza kuwakumba watoto wakati wa sikukuu na likizo, ikiwemo ajali za barabarani. Msimu wa sikukuu huongeza msongamano wa magari na watu, na mara nyingi watoto huathirika kutokana na ajali ambazo zingeweza kuepukika kwa uangalizi wa karibu.

SOMA ZAIDI: Dondoo Chache za Kutusaidia Kusafiri na Watoto Msimu Huu wa Sikukuu

Watoto huweza kupotea wanapokuwa kwenye maeneo yenye mikusanyiko mikubwa kama masoko, viwanja vya michezo, au sehemu za burudani. Lakini pia, wahalifu hutumia fursa hii kutekeleza njama zao ovu za kuteka na kupoteza watoto.

Kuna ongezeko la matukio ya unyanyasaji wa watoto, iwe kimwili, kihisia, au kingono, wakati wa sikukuu. Hali hii inaweza kuzuilika kwa uhamasishaji wa jamii na ulinzi wa karibu wa watoto hasa kuanzia ngazi ya familia.

Watoto wengi hutumia muda mrefu kwenye simu au vifaa vya kielektroniki, na hii huongeza hatari ya unyanyasaji wa kimtandao, au kufikiwa na kuwasiliana na watu wenye nia mbaya.

Ili kuhakikisha watoto wanasherehekea sikukuu kwa furaha na usalama, wazazi na walezi tunaweza kuchukua hatua mbalimbali zinazoweza kutusaidia kulitekeleza hilo kwa ufanisi mkubwa.

Kwa mfano, tunaweza kuwaelimishe watoto kuhusu usalama kwa kuwaeleza mbinu na hatua rahisi za usalama. 

SOMA ZAIDI: Jinsi ya Kuwasaidia Watoto Kupunguza Matumizi ya Vifaa vya Kidijitali Wakati wa Likizo

Mbinu hizi ni kama vile kutoondoka nyumbani bila ruhusa, kutozungumza na watu wasiowajua, kutotembea nje ya nyumbani usiku bila usimamizi wa mtu mzima na kuepuka maeneo hatarishi kama vile vichaka, mapori, maeneo yenye ujenzi na kuwa makini wanapokuwa kwenye mikusanyiko.

Pia, tunaweza kuwa na uangalizi wa karibu na watoto wetu ndani na nje ya nyumba. Tuhakikishe kwamba watoto wanapokuwa katika maeneo ya burudani kama fukwe za bahari, viwanja vya michezo, au hata nyumbani, wako chini ya uangalizi wa mtu mzima mwenye jukumu la kuhakikisha usalama wao.

Usalama wa mitandao pia ni jambo ambalo tunapaswa kulitazama, katika zama hizi za teknolojia, wazazi wengi hupenda kupakia picha na video za watoto kwenye mitandao ya kijamii. 

Ingawa ni njia nzuri ya kujiburudisha na kuhabarisha, ni muhimu pia tuwe makini na maudhui tunayochapisha, kwani yanaweza kutumiwa vibaya na watu wenye nia mbaya. 

Pia, tuangalie matumizi ya watoto ya simu na vifaa vingine vya kielektroniki ili kuhakikisha wanatumia teknolojia na mitandao ya kijamii kwa usalama bila kuhatarisha faragha yao. 

SOMA ZAIDI: Tunawezaje Kuwajengea Watoto Ufahamu Juu ya Ukatili wa Kijinsia?

Katika kukabiliana na hili hakikisha unazima GPS – mfumo wa kusoma mahali mtu au kitu kilipo – za simu na tablet na vifaa vingine vya kielekteiniki ili kuzuia wahalifu kutambua mahali alipo mtoto wako kwa wakati fulani na epuka kuweka taarifa binafsi za familia na za mtoto pia. 

Inashauriwa kuchapisha matukio yaliyopita, kwa mfano, picha za mtoto au familia ikiwa fukweni leo zinapostiwa kesho yake au wakisharudi nyumbani ili kuwanyima wahalifu fursa ya kufuatilia nyendo za familia.

Mwisho, tuhakikishe watoto wanafahamu namba za dharura. Kwa mfano, namba ya hudua ya simu kwa mtoto, 116, namba ya polisi, 112, na namba ya jeshi la zima moto, 114, pamoja na maeneo wanapoweza kupata msaada ikiwa kuna changamoto au tatizo lolote.

Tukumbuke kwamba usalama wa watoto si jukumu la mzazi pekee bali la jamii kwa ujumla. Tunaposherehekea, tuchukue muda kuhakikisha watoto wetu wanabaki salama. 

Furaha ya mtoto inapaswa kuwa ya kudumu, na hatupaswi kuruhusu msimu wa sikukuu kugeuka kuwa chanzo cha majuto, kwani kinga ni bora kuliko tiba!

Makala hizi za malezi huandaliwa na C-Sema, shirika lisilo la kiserikali linalojikita katika kuendeleza na kulinda haki za watoto Tanzania. Kwa maoni na ushauri, wapigie kwenye simu namba 116, ambayo ni maalumu kwa huduma za mtoto. Huduma hii haitozi malipo toka mitandao yote nchini. Vilevile, unaweza kuwapata kupitia kurasa za Facebook: Sema Tanzania, X: @SemaTanzania, na kupitia tovuti yao www.sematanzania.org.